Privredna komora i Ministarstvo kapitalnih investicija organizovali su 9. oktobra okrugli sto na temu „Uvođenje novih minimalnih zahtjeva energetske efikasnosti i metodologije sertifikovanja zgrada“. Učesnici skupa upoznati su sa propisima kojima se uređuju dozvoljene vrijednosti godišnje specifične potrošnje energije prema vrstama i namjenama zgrada u skladu sa vrstom i namjenom zgrada, vrste zgrada na koje se u skladu sa namjenom ne primjenjuju minimalni zahtjevi energetske efikasnosti i metodologija izračuna energetskog svojstva zgrade.
Nakon pozdravne riječi Tanje Radusinović, direktorice Sektora za projekte Privredne komore, Nikola Vujošević, načelnik Direkcije za energetsku efikasnost, Ministarstvo kapitalnih investicija u pozdravnoj riječi je kazao da su u prethodnom periodu u saradnji sa Univerzitetom Crne Gore i Frankhofer institutom iz Štutgarta urađena troškovno optimalna analiza, softver za proračun energetskih karakteristika zgrada i izmjene određene regulative prezentovane na skupu.
Božidar Pavlović i Aleksa Ćulafić iz Direktorata za energetiku Ministarstva kapitalnih investicija, prezentovali su učesnicima Pravilnik o minimalnim zahtjevima energetske efikasnosti zgrada i Pravilnik o sertifikovanju energetskih karakteristika zgrada.
Direktiva 2010/31/EU o energetskim karakteristikama zgrada (EPBD) i njene izmjene i dopune iz 2018. godine (Direktiva 2018/844/EC) definišu ključne zahtjeve na nivou EU, a Crna Gora je u obavezi da ih transponuje/implementira kroz svoj pravni sistem, odnosno izradi troškovno-optimalne analize za definisanje EE zahtjeva u zgradama i dugoročnu Strategiju obnove fonda zgrada, uvede strože ciljeve za rekonstrukciju javnih administrativnih zgrada i standarde za zgrade sa skoro-nultom potrošnjom energije (Near-Zero Energy Buildings), te obavezno izradi infrastrukturi za podršku elektormobilnosti.
– Inovirani minimalni zahtjevi energetske efikasnosti zgrada su rezultat troškovno-optimalne analize pripremljen u skladu za zahtjevima EPBD. Ključna razlika u odnosu na prethodni propis je da se zahtijeva proračun specifične potrošnje energije za grijanje, hlađenje, ventilaciju, pripremu tople vode i rasvjetu primjenom propisane metodologije, a koja ne smije premašiti specifičnu potrošnju energije uporedne zgrade – naveo je Pavlović. Dodao je da je na investitoru/projektantu da nađe balans između smanjenja zahtjeva za energijom i korišćenja visoko-efikasnih tehničkih sistema kako bi postigao željeni stepen energetske efikasnosti.
Proračun potrošnje energije je složen i uključuje analizu načina korišćenja zgrade, toplotne karakteristike omotača zgrade, zatim sisteme grijanja, hlađenja, ventilacije, pripreme sanitarne tople vode, rasvjete i dr. Ključni korak u ovom procesu je uspostavljanje nacionalnog softvera za proračun energetskih karakteristika zgrada – podrška obezbijeđena u okviru projekta “Program energetske efikasnosti u javnim zgradama (EEPPB)”, u saradnji sa KfW bankom. Softver je nazvan MEEC (Montenegrin Energy Efficiency Certification) i za njegov razvoj je zadužen Institut za građevinsku fiziku Fraunhofer IBP. Može se preuzeti sa web sajta: www.meec.me. Osnovna namjena MEEC softvera energetsko sertifikovanje zgrada, ali se može koristiti od strane drugih stručnih lica koja se bave problematikom izgradnje objekata (projektanti, inženjeri i dr).
Na osnovu izvještaja o izvršenom energetskom pregledu zgrade ovlašćeno lice izdaje sertifikat o energetskim karakteristikama zgrade. Sertifikat sadrži referentne vrijednosti specifične potrošnje energije prema namjeni i vrsti zgrade i vrijednost specifične potrošnje energije zgrade te preporuke mjera za poboljšanje energetske efikasnosti. Sertifikat se izdaje na period od deset godina.
Aleksa Ćulafić predstavio je članove Zakona o efikasnom korišćenju energije koji se odnose na sertifikovanje zgrada. On je takođe pružio i dodatne informacije o postojećem pravilniku o sertifikovanju energetskih karakteristika zgrada, izmjenama i dopunama u odnosu na sadašnji, te istakao koji su to izazovi i naredni koraci.
Prema njegovim riječima, sertifikat o energetskim karakteristikama zgrade dužni su da pribave: investitori zgrada koje se grade, odnosno rekonstruišu; vlasnici zgrada, odnosno djelova zgrada prilikom prodaje ili davanja u zakup;organi državne uprave, jedinice lokalne samouprave i javne službe čiji je osnivač država, odnosno lokalna samouprava za objekte u državnoj svojini kojima upravljaju; vlasnici zgrada koje su u funkciji okupljanja većeg broja ljudi, kao što su: hoteli, pozorišta, bioskopske, sportske i izložbene dvorane, tržni centri i sl.
– Zgrade se svrstavaju u sedam energetskih klasa u skali od A do G po abecednom redu, pri čemu A označava najpovoljniju, a G najnepovoliniju klasu – istakao je on.
Kako je naveo, energetska klasa zgrade određuje se poređenjem izračunatog indikatora energetske efikasnosti, IP (kWh/m°g), za referentne uslove, sa odgovarajućim indikatorom energetske efikasnosti referentnog stanja. IPRy (AW h/m°g), za isti objekat u skladu sa dostupnom tabelom.
Kada je u pitanju naknada za izdavanje seritifikata, Ćulafić je kazao da ovlašćeno lice koje izdaje sertifikat plaća naknadu za izdavanje, i to: 10 € za grade sa korisnom povrinom do 1000 m2 i 20 € za grade sa korisnom povrsnom preko 1000 m2;
On je takođe sugerisao da je neophodno konsultovati pravnike oko formulacija modaliteta plaćanja naknade prema posebnom računu ili budžetu, te da treba naći sličan model u drugim propisima.
Nakon prezentacija učesnici su diskutovali sa predstavnicima Ministarstva o tome da li utvrđivanje nivoa minimalnih zahtjeva energetske efikasnosti treba da bude u jednom koraku ili postepeno, kao i o spremnosti za primjenu inoviranih zahtjeva i maksimalno dozvoljenu specifičnu potrošnju energije. Razgovarano je i o implementaciji energetskog sertifikovanja zgrada u praksi, te uspostavljanju registra izdatih energetskih sertifikata i obezbjeđenju kontrole kvaliteta izdatih sertifikata.